نقد نگاه اروتیک به زن در غزل پُست‌مدرن با رویکرد پسافمینیستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران.

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه محقق اردبیلی

4 استادیار زبان و ادبیات عربی. دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

چکیده
 گرایش پسافمینیستی در جریان پُست‌مدرن با هدف نفی تفاوت جنسیّتی و اثبات حقّ آزادی و آگاهی زنان، اصول اخلاق سنّتی را که نگاهی مطلق به رفتارهای اخلاقی و غیر اخلاقی دارد و برخی از این رفتارها را بنابر جنسیّتِ زنانه به آنان نسبت می‌دهد، رد می‌کند و به نسبی بودن اصول اخلاقی، اعتقاد دارد. همین اندیشه، وارد حوزه‌ی شعر و ادبیّات شده و در غزل پُست‌مدرن با نگاهی نسبی به اخلاق و شکستن باورهای سنّتی در مورد زن و اخلاق زنانه، موجب پیدایش ادبیّات اروتیک گردیده است که تأکیدش بیشتر برجنبه‌ی جنسی و جسمانی عشق است. غزل پُست‌مدرن، زمینه را برای اعتراض شاعران بر ضدّ این نگاه سنّتی مهیّا کرد و به شاعران زن، جرأت داد با ذکر مسائل اوروتیک از حصاری که عرف و سنّت به نام اخلاق، دورشان کشیده بود، خود را برهانند. این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و توصیف و تحلیل صورت گرفته، سعی بر این دارد، دیدگاه‌های پسافمینیستی را با رویکرد نسبی‌انگاری اخلاقی در غزل پُست‌مدرن بررسی کند و نشان دهد چگونه نگاه اروتیک و جنسیّتی به زنان می‌تواند اثرات سوئی بر فکر و اندیشه‌ی جامعه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    • ابراهیمی، مختار. (1392). «گرایش فمینیستی در شعر سیمین بهبهانی». فصل‌نامه‌ی علمی پژوهشی زن و فرهنگ. سال چهارم. ش شانزدهم. تابستان. صص 69 - 81.
    • اختصاری، فاطمه. (1392). کنار جادّه‌های فرعی. تهران: نشر نیماژ.
    • ----------- . (1387). «مجلّه‌ی همین فردا بود». فصل‌نامه‌ی غزل پُست‌مدرن. ش چهارم و پنجم. پاییز و زمستان، صص 76-88.
    • بهبهانی، سیمین. (1385). مجموعه‌ی اشعار. چاپ سوم. تهران: انتشارات نگاه.
    • ---------- . (1371). گزیده‌ی اشعار سیمین بهبهانی. چاپ سوم. تهران: انتشارات مروارید.
    • جگر، آلیسون. (1375). «چهار تلقّی از فمینیسم». ترجمه‌ی سمیرا امیری. مجلّه‌ی زنان. ش 28. صص 32-31.
    • داودی مقدّم، فریده و ابوالفضل ذوالفقاری. (1395). «هویّت زن در غزل مدرن و پُست‌مدرن». پژوهش‌نامه‌ی ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان. سال چهاردهم. ش26. صص 75- 59.
    • دوبوار، سیمون. (1379). جنس دوم (تجربه ی عینی) . ترجمه‌ی قاسم صنعوی. ج دوم. چاپ دوم. تهران: نشر توس.
    • رودگر، نرگس. (1394). تاریخچه. نظریّات. گرایش‌ها. نقد فمینیسم. چاپ دوم. تهران: انتشارات مطالعات و تحقیقات زنان.
    • زیبایی‌نژاد، محمّدرضا. (1382). ملاحظات فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، چاپ دوم. قم: نشر دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
    • ساروخانی، باقر. (1375). درآمدی بر دایره‌المعارف علوم اجتماعی. چاپ سوم. تهران: نشر کیهان.
    • سجّادی، سیّدمهدی. (1386). فمینیسم پُست‌مدرن. چاپ دوم. تهران: انتشارات اندیشه.
    • شنطیا، رضا. (1386). «نشر اکاذیب». بیجا (؟)، نشر شعر پاریس، نسخه‌ی سایت مجلّه‌ی شعر. تاریخ دسترسی 18/11/97.
    • صحرایی، رضا. (1386). «گریه روی شانه‌ی تخم مرغ» مجموعه آثار برگزیده‌ی اوّلین جشنوار‌ه‌ی غزل پُست‌مدرن. بی‌جا. بی نا.
    • طیّب، محمود. (1394). مدرنیزم و پُست‌مدرنیزم در غزل امروز ایران. چاپ اوّل. تهران: انتشارات زیتون سبز.
    • فرّخزاد، فروغ. (1393). دیوان فروغ فرّخزاد. چاپ اوّل. تورنتو کانادا. انتشارات پرشین سیرکل.
    • قبادیان، وحید. (1389). «مبانی و مفاهیم معماری معاصر غرب». چاپ چهاردهم. تهران: نشر دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    • گیدنز، آنتونی. (1376). جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی منوچهر صبوری. چاپ سوم. تهران: نشر نی.
    • مسنبریج، جین و سوزان مولراوکین. (1387). دو جستار درباره‌ی فلسفه‌ی فمینیسم. ترجمه‌ی نیلوفر مهدیان. چاپ اوّل. تهران: نشر نی.
    • موسوی، مهدی. (1392). غرق شدن در آکواریوم. چاپ اوّل. تهران: نشر نیماژ.
    • میشل، آندره. (1378). فمینیسم جنبش اجتماعی زنان. ترجمه‌ی هما زنجانی‌زاده. چاپ دوم. مشهد. نشرنیکا.
    • نادری، فرح. (1390). «اندیشه‌ی پُست‌مدرنیسم و جایگاه زن». فصل‌نامه‌ی علمی پژوهشی زن و فرهنگ. سال چهارم. ش سیزدهم. پاییز. صص56-43.
    • هیوود، اندرو. (1375). «چهار مبحث اساسی فمینیسم». ترجمه‌ی رزا افتخاری. مجلّه‌ی زنان. شماره‌ی 32. صص 76-61.

    - Gamble,s .(2002). Feminism and postmfeminism in:Evans,Marry (ed), Feminism:Critical Concepts in literary and Cultural Studies. NewYork:Routledge.

    -Glasburgh,K .J. (2006)The New Face of Postfeminism Fiction, Master Paper for M.S Degree of Library Science.

    -Williams, Bernard .(1973). ACritique of Utilitaianism, in J. J. C. Smart and B.Williams (eds).