بررسی رابطه‌ی دیالکتیکی دو عنصر رمانتیستی «تخیّل» و «فردگرایی» در اشعار پرسی‌بیش‌شلی و فروغ فرّخزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان

چکیده

چکیده
هدف مقاله­ی حاضر، قرائت تطبیقی رابطه­ی دیالکتیکی دو عنصر «تخیّل» و «فردگرایی» در اشعار پرسی بیش‌شلی و فروغ فرّخزاد با روش توصیفی-تحلیلی است. این دو مؤلّفه در آثار شاعران رمانتیک، بسیار مورد تأکید بوده­اند و در شعر این دو شاعر نیز دارای بسامد بالایی دارند. نتایج به‌دست‌آمده، نشان می­دهد که رابطه­ای دیالکتیکی میان این دو مؤلّفه وجود دارد که ضرورت بررسی آن را آشکار می­سازد. بررسی روابط دیالکتیکی میان پدیده­ها و مفاهیم خاستگاهی فلسفی و تاریخی قدمتی به درازای تاریخ تفکّر دارد. دیالکتیک، کشف رابطه بر اساس تضادهای درونی است که از فلسفه­ی سقراط و افلاطون آغاز و در تفکّر هگل به اوج خود می­رسد. در شعر شلی و فرّخزاد، عنصر تخیّل از درون بستری اجتماعی به حرکت در می­آید؛ امّا نهایتاً به امری بدل می­شود که خصلتی فردگرایانه دارد. با این­حال این بررسی نشان می­دهد که برخلاف اشعار شلی که فردگرایی و تخیّل تنها یک رابطه­ی دیالکتیکی بدون سنتز نهایی را شکل می­دهند، در شعر فرّخزاد، این رابطه به یک «سنتز» جدید منجر می­شود که نتیجه‌ی آن، تولید شاعرانه­ی نوعی «منِ جمعی» است.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    • آیزنک، مایکل . (1397). مبانی شناخت انسان. ترجمه‌ی بهروز کوشا. انتشار اینترنتی.
    • اردبیلی، محمّدمهدی. (1390).آگاهی و خودآگاهی در پدیدارشناسی روح هگل. تهران: روزبهان.
    • استرن، رابرت. (1394).هگل و پدیدارشناسی روح. ترجمه‌ی محمّدمهدی اردبیلی و سیّدمحمّدجواد سیدی. تهران: ققنوس.
    • استیس، والتر، ترانس. (1393).فلسفه‌ی هگل. ترجمه‌ی حمید عنایت. تهران: شرکت سهامی کتاب​های جیبی.
    • امیدیان، حسن. (1393).دیالکتیک عشق. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشکده‌ی ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه لرستان.
    • بیزر، فردریک. (1393). هگل. ترجمه‌ی سیّدمسعود حسینی. تهران: ققنوس.
    • برلین، آیزایا. (١٣٨٥‌).ریشه­های رمانتیسم. ترجمه‌ی عبدالله کوثری. تهران‌: ماهی.
    • پورحسین، رضا. (1397). « فردگرایی در جوامع شرقی». فصل‌نامه‌ی علمی پژوهشی جامعه و مردم. سال دوم. شماره‌ی 23، صص 177-201.
    • تهانوی، محمّد بن علی (1409 ق). کشاف اصطلاحات الفنون. ترجمه‌ی عبدالله خالدی. چاپ چهارم. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
    • ثروت، منصور. (1385). آشنایی با مکتب­های ادبی. تهران: نشر سخن.
    • جعفری جزی، مسعود. (1386). سیر رمانتیسم در ایران. تهران: مرکز.
    • سینگر، پیتر. (1393). هگل. ترجمه‌ی عزت‌الله فولادوند. تهران: طرح نو.
    • سیّدحسینی، رضا. (١٣٥٤). مکتب‌های ادبی‌. ج ١. تهران‌ : انتشارات نیل.
    • شلی، پرسی. (1386).پرومته از بند رسته. ترجمه‌ی عبدالرّضا کبگانی. تهران: پیام امروز.
    • شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1387).ادوار شعر فارسی. چاپ سوم. تهران: انتشارات سخن.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1373)، صور خیال در شعر فارسی. چاپ دوم. تهران: انتشارات زوّار.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1394). با آیینه و چراغ: در جستجوی ریشه­های تحوّل شعر معاصر ایران. چاپ پنجم. تهران: سخن.
    • شمیسا، سیروس (1394). مکتب­های ادبی. چاپ سوم. تهران: نشر قطره.
    • طباطبائی، سیّدمحمّدحسین. (1360).اصول فلسفه و روش رئالیسم. تهران: بنگاه نشر حکمت.
    • فورست، لیلیام. (1375). رمانتیسم. ترجمه‌ی مسعود جعفری­جزی. تهران: مرکز.
    • فرّخزاد، فروغ. (1354). اسیر. تهران: امیرکبیر.
    • ـــــــــــــــــ . (1368). ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد. تهران: مروارید.
    • ـــــــــــــــــ . (1354). برگزیده‌ی اشعار. تهران: کتاب­های جیبی.
    • هارلند، ریچارد. (1396). دیباچه­ای تاریخی بر نظریّه‌ی ادبی از افلاطون تا بارت. ترجمه‌ی بهزاد برکت. تهران: نشر ماه و خورشید.
    • هگل، ویلهلم. (1378). عناصر فلسفه‌ی حق. ترجمه‌ی مهبد ایرانی‌طلب. تهران: نشر پروین.
    • ـــــــــــــــــ . (1385). عقل در تاریخ. ترجمه‌ی حمید عنایت. تهران: انتشارات شفیعی.
    • ــــــــــــ . (1391). دفترهای سیاست مدرن ۱ (پنج متن سیاسی منتخب از هگل). ترجمه‌ی محمّدمهدی اردبیلی. تهران: انتشارات روزبهان.

    یاسپرس، کارل. (1379). سقراط. ترجمه­ی محمّدحسن لطفی. چاپ ششم. تهران: انتشارات خوارزمی.