مقایسه ی تطبیقی مفهوم هدونیک در شعر اخوان ثالث و البیاتی

نوع مقاله : مقاله‌ی پژوهشی استخراج از رساله و پایان‌‌‌‌نامه

نویسندگان

1 زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه،دانشگاه آزاد اسلامی رودهن،تهران،ایران

2 زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه خوارزمی،تهران،ایران

3 زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی و زبانهای خارجه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران، ایران

4 عضو هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد رودهن،تهران،ایران

چکیده

مفهوم انتزاعی هِدونیک(حس سرخوشی و لذت) در دنیای مدرن امروز پیوسته در دو بستر اومانیسم(نگاه کلی انسان گرایانه) و رمانتیسم(نگاه جزیی فردگرایانه) از مسائل ذهنی بشر بوده که به سبب افراطگرایی موجود در جوامع و برنامه ریزی های توسعه طلبانة حاکمیت ها در زندگی بشری به شیوه ای کاملاً محسوس کم رنگ شده است و انسان را بر آن داشته تا برای دست یابی به سعادت حقیقی روی به سوی «واپس گرایی» و «اندک خواهی» نهد. این مهم در ادبیات چپ گرا و سوسیالیستی ایران و عراق به ویژه شعر دو شاعر معاصر فارسی و عربی: اخوان ثالث و البیاتی که به دلیل گرایش های سوسیالیستی سطح توقعاتشان از زندگی پایین بوده، بیشتر تبلور یافته است. در این جستار کوشیدیم تا با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس دیدگاه برینکمن مفهوم هدونیک را در اشعار این دو شاعر چپ گرا واکاویم و نگرششان را به این مفهوم انتزاعی بیان نماییم. با توجه به این که هر دو شاعر درگیر گرایش مشترک سیاسی بوده که متأثر از حال و هوای زمانه شان است، میان نگرش اومانیستی این دو شباهت هایی ست، اما تفاوت تجربه های رمانتیستی شان از مفهوم هدونیک موجب شده یادآوری نوستالژی جوانی، در اشعار اخوان ثالث وجه غالب باشد و نوستالژی کودکی، در اشعار البیاتی.

کلیدواژه‌ها


منابع

اخوان ثالث، مهدی. (1379). ارغنون. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات مروارید.
اخوان ثالث، مهدی. (1391). از این اوستا. تهران: زمستان.
اخوان ثالث، مهدی. (1394). ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات زمستان.
اخوان ثالث، مهدی. (1398). زمستان. چاپ سی و سوم. تهران: انتشارات زمستان.
اخوان ثالث، مهدی. (1390). سه کتاب(در حیاط کوچک پاییز در زندان، زندگی می‌‌گوید: اما باید زیست...، دوزخ، اما سرد). چاپ پانزدهم. تهران: انتشارات زمستان.
البیاتی، عبدالوهاب. (1348). آوازهای سندباد. محمدرضا شفیعی کدکنی. بی‌چاپ. تهران: پیک ایران.
البیاتی، عبدالوهاب. (1990). دیوان عبدالوهاب البیاتی(2 جلد). بیروت: دارالعوده.
بدوی، محمد مصطفی. (1398). درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی. ترجمه‌ی رحیم کوشش. چاپ اول. تهران: سبزان.
 برخمان، روتخر. (1399). تاریخ امید بخش نوع بشر. ترجمه‌ی میرجواد سید حسینی و سکینه تقی‌زاده. چاپ اول. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
برینکمن، سوند. (1399). فضیلت کنارهگیری؛ هنر خویشتنداری. ترجمه‌ی محمد ملاعباسی. چاپ اول. تهران: ترجمان علوم انسانی.