از مکتب رمانتیسیسم تا هرمنوتیک رمانتیک (کلاسیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

2 دانش آموخته ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

چکیده

چکیده
بی­تردید در فرایند پدیدآمدن یک جریان ادبی، فکری، فلسفی عوامل مختلفی دست­ اندر کارند. هرمنوتیک کلاسیک یا رمانتیک به عنوان یک فنِّ عامِّ فهم و تفسیری از این قاعده، مُستنثنی نیست. یکی از جریان­های مهمّی که در شکل­گیری و تکوین هرمنوتیک رمانتیک تأثیرگذار بود، مکتب رمانتیسیسم است، چنان که شلایرماخر، بنیانگذار هرمنوتیک رمانیتک، خود از اعضای رمانتیسیسم اوّلیّه بود و با براداران شلگل و دیگر رمانتیک­ها، روابط نزدیکی داشت. این پژوهش که به شیوه­ی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه­ای نوشته شده است، می­کوشد تا با عمق و گستره­ی وسیع­تری نسبت میان هرمنوتیک کلاسیک (رمانتیک) را با مکتب رمانتیسیسم آلمانی مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. بر اساس این مطالعه و از آنچه که با تأمّل در اصول مکتب رمانتیسیسم و آرای تأویلی شلایرماخر برمی­آید، این تأثیر و تأثّر در مفاهیم و بن­مایه­های بنیادینی چون «امکان بدفهمی یا سوء فهم در وصول به حقیقت»، «فردیّت و نبوغ» و «تکیه بر تخیّل و کشف و شهود» بیشتر جلوه­نمایی می­کنند. بن­مایه­ی نخستین، نقطه­ی عزیمت هرمنوتیک رمانتیک در فهم و تفسیر محسوب می­شود و بن­مایه­های دوم و سوم به ویژه در تأویل روان­شناختی ظهور و بروز پیدا می­کنند و فردیّت و نیّت مؤلّف را در سپهر روان جستجو می­کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • منابع

    - احمدی، بابک (1380). ساختار و هرمنوتیک. تهران: گام نو.

    -اشرف­زاده، رضا (1381). «رمانتیسم (اصول و نفوذ آن در شعر معاصر ایران)». مجلّه­ی ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی. شماره­ی اوّل و دوم. سال 35. صص 240 - 218.

    - الهی­راد، صفدر (1395). آشنایی با هرمنوتیک. چاپ اول. تهران: سمت.

    - الیافی، نعیم (1983). تطور الصوره الفنیه فی الشعر العربی الحدیث. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.

    - امین­پور، قیصر (1383). سنّت و نوآوری در شعر معاصر. تهران: نشر نگاه.

    - برلین، آیزایا (1385). ریشه­های رمانتیسم. ترجمه­ی عبداالله کوثری. تهران: نشر ماهی.

    - بیزر، فردریک (1398). رمانتیسم آلمانی. ترجمه­ی سیّد مسعود آذرفام. تهران: ققنوس.

    - ــــــــــــــــــ (1393). زیبایی‌شناسی و سیاست رمانتیک در نووالیس. تهران: رزوبهان.

    - پالمر، ریچارد (1384). علم هرمنوتیک. ترجمه­ی محمّدسعید حنایی کاشانی. تهران: هرمس.

    - پورعلی­فرد، اکرم (1382). «رمانتیسم اروپا و شعر نو پارسی». دو فصل‌نامه‌ی­ زبان و ادبیّات فارسی دانشکده­ی ادبیّات و علوم انسانی تبریز. دوره­ی 46. شماره­ی 46. صص: 106 - 83.

    - ثروت، منصور (1385). آشنایی با مکتب­های ادبی. تهران: سخن.

    - جعفری­، مسعود (1378). سیر رمانتیسم در اروپا. چاپ اوّل، تهران: نشر مرکز.

    - دیلتای، ویلهلم (1394). دانش هرمنوتیک. مطالعه­ی تاریخ. ترجمه­ی منوچهر صانعی دره­بیدی. چاپ دوم. تهران: ققنوس.

    - رحمانی، اکرم و رضا اقدمی (1395). «مثلّث رمانتیسیسم. هرمنوتیک و آیرونی رمانتیک». یازدهمین گردهمایی بین­المللی انجمن ترویج زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه گیلان. صص: 1222 - 1202.

    - رشیدیان، عبدالکریم ( 1384). هوسرل در متن آثارش. تهران: نشرنی.

    - زرشناس، شهریار (1396). پیش­درآمدی بر رویکردها و مکتب­های ادبی. دفتر اوّل: عصر باستان تا پایان رمانتیسم. چاپ اوّل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه­ی اسلامی.

    - ساجدی، ابوالفضل، مختاری محمّدحسین و سیّدمحمود مرتضوی شاهرودی (1391). «نقد مبانی هرمنوتیکی شلایرماخر». فصل‌نامه­ی حکمت اسلامی. دوره­ی 21. شماره­ی 83. صص: 59 - 29.

    - سه­یر، رابرت (1373). «رمانتیسم و تفکّر اجتماعی». ترجمه­ی یوسف اباذری. ارغنون. شماره­ی 2. صص: 174 - 119.

    - سیّدحسینی، رضا (1376). مکتب­های ادبی. جلد اوّل. چاپ پانزدهم. تهران: نگاه.

    - شِرَت، ایون (1387). فلسفه­ی علوم اجتماعی قارّه­ای. ترجمه­ی هادی جلیلی. تهران: نشر نی.

    - شفیعی­کدکنی. محمّدرضا (1383). ادوار شعر فارسی از مشروطیّت تا سقوط سلطنت. چاپ دوم. تهران: سخن.

    - فتوحی رودمعجنی، محمود (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.

    - ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1384). «تصویر رمانتیک». فصل­نامه­ی پژوهش‌های ادبی. شماره­ی نهم ودهم. صص: 180 - 151.

    - فورست، لیلیان (1387). رمانتیسم. ترجمه­ی مسعود جعفری. چاپ پنجم. تهران: مرکز.

    - فیروزی، جواد (1384). پیدایش الاهیات نوین در مسیحیت (از رنسانس و آغاز انقلاب علمی تا فردریک شلایرماخر). چاپ اوّل. تهران: امیرکبیر.

    - کوزنزهوی، دیوید (1385). حلقه‌ی انتقادی. ادبیّات. تاریخ و هرمنوتیک فلسفی. ترجمه‌ی مراد فرهادپور. تهران. روشنگران و مطالعات زنان.

    - گادامر، هانس گئورگ (1375). «مقدّمه­ای بر هرمنوتیک رمانتیک». ترجمه­ی شهرام صحاوی. سوره. شماره­ی 71. صص: 103 - 97.

    - گروندن، ژان (1395). درآمدی به علم هرمنوتیک فلسفی. ترجمه­ی محمّدسعید حنایی کاشانی. تهران: مینوی خرد.

    - گرنز، استنلی، اولسن راجر (1389).الهیّات مسیحی در قرن بیستم: خدا و جهان در عصر گذار. ترجمه‌ی روبرت آسریان. میشل آقامالیان. تهران : نشر ماهی.

    - گیدنز، آنتونی (1363). دورکیم. ترجمه­ی یوسف اباذری. تهران: خوارزمی.

    - میرزایی، رضا (1393). «هرمنوتیک رمانتیک». دانش­نامه­ی پژوهه­ی دانشکده­ی باقرالعلوم.

    - نیوتون، ک. ام (1373). «هرمنوتیک». ترجمه­ی یوسف اباذری. فصلنامه­ی ارغنون. سال اوّل. شماره­ی 4. صص: 202 - 183.

    - واعظی، احمد (1385). درآمدی بر هرمنوتیک. تهران: پژوهشگاه فرهنگ اندیشه‌ی اسلامی.

    - ولک، رنه (1388). تاریخ نقد جدید. جلد دوم. چاپ سوم. تهران: انتشارات نیلوفر.

    - هنرمندی، حسن (1336). از رمانتیسم تا سوررئالیسم. چاپ نخست. تهران: امیرکبیر.

    • Antal, Frederick (1973) Classicism and Romanticism, with other studies in art history, Icon Editions Harper & Row, Publishers, New York, Evanston, San Francisco, London
    • Blake, William (1977), Annotations to wordsworths poems. In poetry and prose, p. 521.
    • Drew, Elizabeth (1967), Poetry, Dell, New york, Seventh Printing.
    • Forstman, J (1997), A Romantic triagle: scheiermacher and Early German Romanticism, Missoula, MT: Scholars Press.
    • - Gadamer, hans gorg (2004), truth and method, translation revised by joel weinsheimer and donald g, Marshall continuum.
    • Muller-vollmer, K (2006), Hermeneutics Readery; (Text of the german Translation from the Enligthment to the present), New York: Continuum
    • Ricoeur, Paul (1990), Hermeneutics and the Human Sciences, Edited and Translated by: John B.Thompson, New York: Cambridge University Press.
    • Rahmani1, Akram , Eghdami2, *Alireza , Eghdami3, , Reza (2014) Romantic Hemeneutis OR Romanticism Hermeneutics, Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences ISSN: 2231– 6345 (Online)An Open Access, Online InternationalJournalAvailableathttp:/ / http:/ / www.cibtech.org/ sp.ed/ jls/ 2014/ 01/ jls.htm2014 Vol. 4 (S1) April-June, pp. 1436-1440/ Rahmani et al.
    • Rodway, Alan (1986), Romantism, London: Chatto and Winaus.
    • Rush, Fred Cambridge Companion to Hermeneutics Edited by (2019) Forster, Michael N., Gjesdal, KristinThe Cambridge University Press,
    • Schleier Macher, Friedrich (1998), Hermeneutics and Criticism and Other Writings, Translated and Edited by: Anderew Dowie, New York: Cambridge University Press.

    Thorbly, Antony (1986), The Romantic Movement longmans .