چکیده از جمله موضوعهای مطرح در رمانهای رئالیستی جنگ، پرداختن به مسائل روحی و روانی شخصیّتهاست که با بررسی آنها میتوان پی برد جنگ چه تأثیری بر حالتهای روانی شخصیّتها داشته است. نویسندگان حوزهی جنگ و پایداری، تلاش کردند این تغییرات را در شخصیّتهای داستانی خود نشان دهند. هدف، تحلیل روانکاوانهی شخصیّتهای رمانهای «پل معلّق» و «زمین سوخته» با روش اسنادی با تکیه بر نظریّههای روانشناسان بزرگ است. اضطراب، ترس، مکانیسمهای دفاعی سرکوب، همانندی، جابهجایی، واکنش وارونه و مقابلهی جانمدار ازجمله مسائل بررسیشده در این پژوهش هستند و به این پرسشها پاسخ داده میشود: جنگ تحمیلی چه تأثیری برحالتهای روانی شخصیّت دارد؟ و شخصیّت در برابر این تحوّلات از کدام مکانیزمها استفاده کردهاند؟ نتایج پژوهش نشان میدهد به دلیل فضای رمانها و برهم خوردن تعادل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زندگی شخصیّتهای رمانهای مورد بحث دچار اضطراب و ترس میشوند و برای از بین بردن اضطراب و ترس از مکانیسمهای دفاعی مانند واپسزنی، واکنش وارونه و... استفاده میکنند. در رمان رئالیستی«زمین سوخته» فقط جنگ سبب به وجود آمدن تغییر و تحوّل در شخصیّتها شده است؛ امّا در رمان رئالیستی «پل معلّق» علاوه بر جنگ، مسائل اجتماعی و بیماری در تغییرات شخصیّتها دخالت دارند.