ایماژیسم و تصویر بیگانه در نفثه‌المصدور زیدری

نویسندگان

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چکیده
تصویر واقعی بیگانگان- مغول و تاتار- در نفثه‌المصدور همراه با پیامد کردار آن‌ها نشان داده شده است. زبان و بیان زیدری، در نفثه‌المصدور، زبان و بیانی تصویرگرا و انگاره ساز است. تصویرگرایی و تصویرپردازی‌های او در نهایت همسویی و همسانی با مکتب ایماژیسم ساخته و پرداخته شده است. چنان که بسامد بالا، تراکم چشمگیر، ماهیت، هدف از آفرینش و شیوه‌ی کاربست تصویر در نثر شاعرانه‌ی زیدری در تطابق کامل به آرای ایماژیست‌هاست؛ افزون بر آن، صراحت تند، فشردگی، کوتاهی و ایجاز، همچنین، عینی، واقعی و طبیعی بودن تصویر از ویژگی‌های اصلی نثر زیدری است. تصاویر او، تنوّع موضوعی بسیاری دارند؛ از این رو، انگاره‌های برآمده از علم صرف و نحو، فقه، کلام، نجوم، دیوان محاسبات و استیفا، منطق، پزشکی، و حتّی بازی نرد و ورزش فکری شطرنج در نفثه‌المصدور دیده می‌شود. زیدری، متن را به خدمت تصویر درمی‌آورد؛ به همین دلیل امکانات و آرایه‌های ادبی بدیع لفظی (سجع، تضمین المزدوج، انواع جناس، موازنه، تکرار، سیاق الاعداد، واج‌آرایی، حروفگرایی و ...)، بدیع معنوی (ایهام، ایهام تناسب، استخدام، تضاد، ایهام تضاد، پارادوکس، تلمیح، ارسال المثل، تضمین، و ...) و بیان (تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه و ...) را به شیوه‌ای به کار می‌گیرد که آن‌ها یا مقدّمه‌ای برای شکل‌گیری تصویرند، یا بخشی از فرآیند تصویرسازی می‌شوند و یا خود، تصویر سازند.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    • احمدی، بابک. (1389). ساختار و تاویل متن. چاپ 12، تهران: نشر مرکز.
    • اوکانر، ویلیام. (1375). ازرا پاوند. ترجمه‌ی فرخ تمیمی، تهران: کهکشان.
    • ایگلتون، تری. (1380). پیشدرآمدی بر نظریّه‌ی ادبی. ترجمه‌ی عبّاس مخبر. ویراست دوم، تهران: چاپ سعدی.
    • بارت، رولان. (1389). پیام متن. مترجم راز گلستانی فرد. تهران: نشر مرکز.
    • تسلیمی، علی. (1396). پژوهشی انتقادی کاربردی در مکتب‌های ادبی. تهران: نشر کتاب آمه.
    • داد، سیما. (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوم، تهران: مروارید.
    • زیدری نسوی، شهاب‌الدّین محمّد. (1385). نفثه‌المصدور، تصحیح و توضیح امیرحسن یزدگردی، تهران: انتشارات ویراستار.
    • شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (۱۳۸۵). صور خیال در شعر فارسی. چاپ 13، تهران: انتشارات آگه.
    • سیّدحسینی، رضا. (1387). مکتب‌های ادبی. 2 جلدی. چاپ 14، تهران: انتشارات نگاه.
    • عبّاس، احسان. (1388). شعر و آینه (تئوری شعر و مکاتب شعری). ترجمه‌ی سیّدحسن حسینی. تهران: سروش.
    • فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. چاپ دوم، تهران: سخن.
    • ولک، رنه. (1391). تاریخ نقد جدید. ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی. دوره‌ی 8 جلدی، چاپ 2، تهران: نیلوفر.

    فهرست مقالات   

    • جونز، پیتر. (1371). مروری بر ایماژیسم: تصویرگرایی در شعر انگلیس. ترجمه‌ی احمد میرعلایی. زنده‌رود. شماره‌ی 1. صص 56-82

    مرتضایی، سیّدجواد و حسینی وردنجانی، سیّدمحسن. (1396). «خاقانی و ایماژیسم». ادب فارسی، سال 7، شماره‌ی 1، بهار و تابستان، شماره‌ی پیاپی 19. ص 131.