حسین منزوی از نوگرایی تا وقوع‌گرایی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

2 عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان و دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده:
مکتب وقوع از مکتب‌های شعر کلاسیک فارسیاست که در آن به عشق واقعی پرداخته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی‌های شعر شاعران این مکتب عبارت است از: گزارش حال، بدیهه‌سرایی، سادگی سخن، راستی سخن، بیان جزئیّات عاشقی و عشق‌ورزی با جمال بشری. وحشی بافقی از بزرگترین شاعران آن است. گرایش به وقوع‌گویی شاعران معاصر و از جمله شاعران جریان غزل نو را هم در بر‌گرفته است. تقریباً در رأس این شاعران حسین منزوی قرار دارد. مقاله‌ی حاضر با روش تحلیلی به بررسی مؤلّفه‌های مکتب وقوع‌ در غزل‌های حسین منزوی می‎پردازد و نتیجه می‌گیرد که اهمّیّت تصویرگری در غزل نو به تمایز غزل وقوع‌گرای منزوی از غزل شاعران مکتب وقوع انجامیده است. علاوه بر آن، تفاوت نوع برخورد انسان امروز با واقعیّت عشق، محتوای وقوعی غزل منزوی را از محتوای غزل شاعران مکتب وقوع کلاسیک متمایز ساخته است. این تمایزها باعث شده است تا جریان غزل وقوع نو ظهور کند.

کلیدواژه‌ها


  • منابع:

    • حسن‌لی، کاووس. (1383) گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
    • حمیدیان، سعید. (1390). «حرفی تازه در غزل». از ترانه و تندر: زندگی، نقد و تحلیل اشعار حسین منزوی به اهتمام مهدی فیروزیان، تهران: سخن، ص 95-96.
    • داد، سیما. (1382) فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ اوّل: ویرایش جدید، تهران: مروارید.
    • زرقانی، مهدی. (1391) چشم انداز شعر معاصر ایران:جریان‌شناسی شعر ایران در قرن بیستم. چاپ اوّل تحریر دوم، تهران: ثالث.
    • سرَامی، قدمعلی. (1394). «ما، خون تازه در تن عشقیم». از رنج تا شکنج: یادنامه‌ حسین منزوی به کوشش نازخند صبحی، تهران: ترفند، ص299-329.
    • شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1358) موسیقی شعر. تهران: آگاه.
    • شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1378) ادبیّات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. ترجمه‌ی حجت الله اصیل، تهران: نشر نی.
    • شمس لنگرودی، محمّد. (1372) گردباد شور جنون: سبک هندی و کلیم کاشانی. چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
    • شمیسا، سیروس. (1373) سیر غزل در شعر فارسی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
    • شمیسا، سیروس. (1381) شاهدبازی در ادبیّات فارسی. تهران: فردوسی.
    • صفوی، کورش. (1380) از زبان‌شناسی به ادبیّات. ج دوم، چاپ اوّل، تهران: حوزه‌ی هنری.
    • علوی‌مقدّم، مهیار. (1377) نظریّه‌های نقد ادبی (صورتگرایی و ساختارگرایی) با گذری بر کاربرد این نظریّه‌ها در زبان و ادب فارسی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    • علی‌پور، مصطفی. (1378) ساختار زبان شعر امروز. چاپ اوّل، تهران: فردوس.
    • فتوحی، محمود. (1395) صد سال عشق مجازی: مکتب وقوع و طرز واسوخت در شعر فارسی قرن دهم. تهران: سخن.
    • فولادوند، عزت‌الله. (1390). «سیر غزل و حسین منزوی». از ترانه و تندر: زندگی، نقد و تحلیل اشعار حسین منزوی. به اهتمام مهدی فیروزیان، تهران: سخن، ص195-232.
    • کاخی، مرتضی. (1390). «خودساخته‌ای خودسوخته». از ترانه و تندر: زندگی، نقد و تحلیل اشعار حسین منزوی. به اهتمام مهدی فیروزیان، تهران: سخن، ص90- 94.
    • کاکاوند، رشید. (1390). «غزل‌های نیمایی». از ترانه و تندر: زندگی، نقد و تحلیل اشعار حسین منزوی. به اهتمام مهدی فیروزیان، تهران: سخن، ص247-253.
    • گلچین معانی، احمد. (1374) مکتب وقوع در شعر فارسی. ویرایش دوم، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
    • منزوی، حسین. (1382) حنجر‌ه‌ی زخمی تغزل. چاپ دوم، تهران: آفرینش.
    • ____________. (1389) مجموعه اشعار حسین منزوی به کوشش محمّد فتحی. چاپ دوم، تهران: آفرینش، نگاه.
    • وحشی بافقی. (1390) دیوان وحشی بافقی. تهران: اقبال.

    یاحقی، محمّدجعفر. (1381) جویبار لحظه‌ها: جریانهای ادبی معاصر ایران. چاپ چهارم، تهران: جامی.